هزاران سال پیش، انسان ها فقط از غذاهای تازه استفاده می کردند؛ میوه جات، سبزیجات، حبوبات و گوشت را مستقیماً از طبیعت به دست آورده و صرف می کردند. امروزه، انواع مختلفی از مواد غذایی که در سوپر مارکت ها یافت می شود حاوی مقدار زیادی مواد افزودنی، نگاه دارنده ها و سایر مواد شیمیایی هستند. اما آیا مواد شیمیایی خطرناک در مواد غذایی و خوراکی را می شناسید؟
بعضی از این مواد افزودنی شیمیایی برای ما خطرناک نیستند اما بعضی خطرات جدی را برای سلامتی به دنبال دارند. این مقاله از جهان شیمی را مطالعه کنید تا متوجه شوید کدامیک از این مواد افزودنی شیمیایی برای سلامتی شما مضر هستند.
نگه دارنده ها
پروپیل گالاتو
این نوعی نگاه دارنده آنتی اکسیدان است که دوام چربی ها و روغن ها را مثل روغن های گیاهی، آدامس ها، محصولات گوشتی و سوپ مرغ را بالا می برد. استفاده از پروپیل گالاتو ممکن است منجر به سرطان شود. معمولاً این ماده با BHA و BHT استفاده می شوند.
BHA و BHT
این دو ماده شیمیایی نیز فساد چربی ها، روغن ها و غذاهایی که حاوی روغن هستند مثل روغن های گیاهی، آدامس و چیپس سیب زمینی را به تاخیر می اندازد. تحقیقاتی که روی موش ها انجام شده است نشان می دهد که هر دو این مواد به سرطان منجر می شوند. میتوان به راحتی این مواد را با مواد دیگری مثل ویتامین E جایگزین کرد یا اینکه به جای هوا در نیتروژن بسته بندی شوند. تا جایی که ممکن است از این مواد دوری کنید.
نیتریت و نیترات سدیم
نیتریت سدیم را به گوشت های دودی مثل هات داگ برای حفظ رنگ و دادن مزه و بو اضافه می کنند. نیترات سدیم نیز برای همین منظور استفاده می شود. به علاوه خاصیت نگاه دارندگیشان، برای جلوگیری از مسمومیت بتولیسم که بیماری کشنده است و از مواد غذایی منتقل می شود نیز استفاده می شود. متاسفانه، در طی عمل گوارش، این مواد نیتروس آمین سرطان زا در بدن ما تولید می کنند.
به همین دلیل بیشتر غذاهایی که حاوی نیتریت سدیم هستند با ویتامین C ترکیب می شوند چون این ویتامین از شکل گیری نیتروس آمین ها جلوگیری می کند. هرچند، اگر هنوز نگران میباشید، از خوردن غذاهایی که حاوی نیتریت سدیم هستند پرهیز کرده و غذاهایی استفاده کنید که ویتامین C زیادی داشته باشند مثل مرکبات، گل کلم و فلفل سبز.
قندها و شیرین سازهای مصنوعی ساخارین
این قند مصنوعی ۳۵۰ مرتبه از شکر شیرین تر است. در بسیاری از غذاهای رژیمی، نوشابه ها و به عنوان جایگزینی برای شکر استفاده می شود. تحقیقات بسیاری که روی حیوانات انجام شده است نشان می دهد که به سرطان مثانه، رحم، تخمدان، رگ های خونی، پوست و اعضاء مختلف دیگر منجر می شود.
در طی ده سال اخیر جنگ و جدال بسیاری روی منع استفاده از محصولاتی که حاوی ساخارین هستند بوده است، اما در سال ۲۰۰۰ همه ی این اخطاریه ها برداشته شد. هرچند، دلایل و مدارک نشان بر این دارند که باید از این ماده دوری کرد.
اَسپرتیم
این شیرین ساز مصنوعی شیمیایی از متانول و دو آمینو اسید تشکیل شده است. هر چند که معمولاً عقیده دارند که بهترین شیرین ساز مصنوعی است، اما در آزمایشاتی که در دهه ۷۰ روی موش ها انجام شد، نشان داده شده که به تومرهای مغزی منجر می شود.
اگرچه از سوی گروه های مختلف درخواست تحقیقات بیشتر می شد تا خطرات نهفته اَسپرتیم مشخص شود، تا سال ۲۰۰۵ این کار صورت نگرفت. مشخص شده است که حتی مقدار بسیار کمی از این شیرین ساز مصنوعی ابتلا به لنفوم و لوکیمی را بالا می برد و گاهاً به تومرهای مغزی هم در موش ها منجر می شود.
رنگ دهنده های مصنوعی
آبی ۱ و آبی ۲
رنگ آبی ۱ نوعی رنگی خوراکی شیمیایی است که در آب نبات، نوشابه و مواد پخته شده استفاده می شود. هرچند که تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما بعضی آزمایشات درصد خفیفی ابتلا به سرطان را نشان داده است، بنابراین بهتر است که از این ماده شیمیایی دوری کنید.
رنگ آبی ۲ در غذاهای حیوانات، آب نبات و نوشابه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد این رنگ تا به حال مضر بودن صد درصد آن به اثبات نرسیده است اما آزمایشات نشان داده است که در موش ها به تومرهای مغزی منجر شده است.
زرد ۶
در نوشابه ها، غذاهای پخته، سوسیس، آب نبات و ژلاتین مورد استفاده قرار می گیرد. این رنگ دهنده مصنوعی سومین رنگ دهنده پر استفاده به حساب می آید. نشان داده شده است که به تومر کلیه و التهاب آدرنال می انجامد و به سرطان های مختلفی منجر می شود. هرچند، محققان بیان کرده اند که خطر ابتلای به سرطان به علت استفاده این ماده در انسان ها وجود ندارد، اما باز عاقلانه تر این است که از آن دوری کنیم.
از غذاهای تازه استفاده کنید!
اگرچه هنوز به اثبات نرسیده است که بیشتر این مواد شیمیایی خطرناک در مواد غذایی به عنوان افزودنی خطرساز هستند، مطمئن تر است که از این مواد شیمیایی دوری کنیم. برچسب های روی موادی که می خواهید استفاده کنید را حتماً مطالعه کنید.
اگر می بینید که مثلاً روی برچسب یک چیپس نوشته شده است که حاوی BHA و BHTاست و چیپس دیگری این ماده شیمیایی را ندارد، آن را انتخاب کنید و تا آن جا که ممکن است سعی کنید که از غذاها و سبزیجات تازه استفاده کنید که از همه این خطرها دور بمانید.